CHARAKTERYSTYKA, POCHODZENIE, WALORY, OCHRONA PRAWNA
Powstała w wapieniach górnojurajskich stanowiąc doskonały; przykład podziemnej formy krasowej. Długość Jaskini Wierzchowskiej to prawie 1000 m podziemnego labiryntu wiodącego przez bajkowe w wystroju i ukształtowaniu sale i korytarze. To największa jaskinia na terenie Jury Krakowskiej. Jej wnętrze budziło zainteresowanie wśród naukowców już w XIX w. Badania naukowe prowadzone wówczas m.in. przez Jana Zawiszę oraz Gotfryda Ossowskiego dały materialne dowody intensywnego osadnictwa w epoce neolitu (ok. 7 tys. lat). Podczas prac archeologicznych znaleziono fragmenty naczyń, narzędzi, ślady po ogniskach. Ciekawie prezentują się osady jaskiniowe z punktu widzenia paleontologii. W namulisku natrafiono m.in. na kości niedźwiedzi jaskiniowych, hien oraz innych zwierząt występujących na tym obszarze w epoce lodowcowej. Na XIX w. przypadł intensywny rozwój ruchu turystycznego. Do pobliskiego Ojcowa zjeżdżali kuracjusze, a część z nich chętnie odwiedzała znaną już wówczas Grotę Wierzchowską. Jako jedna z pierwszych jaskiń w Europie została ona przystosowana do obsługi ruchu turystycznego. Zabezpieczono otwory drewnianą palisadą, zainstalowano wewnątrz oświetlenie z chińskich lampionów oraz przygotowano do dyspozycji zwiedzających przewodników. Dzisiaj Jaskinia Wierzchowska posiada najdłuższą trasę turystyczną ze wszystkich jaskiń w Polsce. Prowadzi ona krętym Przesmykiem Długim poprzez Salę z Kotłami i Hotelik do największej komory jaskiniowej – Sali Balowej i dalej do Sali Człowieka Pierwotnego. Ściany i strop komór pokrywa ładna szata naciekowa. Dużą atrakcją są nietoperze (gł. podkowce małe) oraz pająki meta menardi . Jaskinię Wierzchowską można zwiedzać z kwalifikowanym przewodnikiem. Prowadzi przez nią wytyczona, bezpieczna i profesjonalnie oświetlona trasa. Jaskinia posiada status pomnika przyrody na terenie Jurajskiego Parku Krajobrazowego „Dolinki Podkrakowskie” oraz stanowi jeden z kluczowych punktów programu turystyczno-rekreacyjnego pod nazwą Pierścień Jurajski.
ORGANIZATOR ZWIEDZANIA MTR Marta i Tomasz Roszkiewicz s.c. ul. Rusałek 10/3, 31-521 Kraków tel./fax. +48 12 411 07 21 e-mail: biuro@jaskiniawierzchowska.pl www.jaskiniawierzchowska.pl
POŁOŻENIE
Jaskinia położona jest w Dolinie Kluczwody, wieś Wierzchowie k. Białego Kościoła, gmina Wielka Wieś, woj. małopolskie (ok. 15 km na pn-zach. Od Krakowa, niedaleko od trasy nr 94 (dawniej E-40) w kierunku Olkusza).
DOJAZD
Samochodem osobowym, autokarem od strony Krakowa, Katowic, Olkusza droga nr 94, we wsi Biały Kościół zjazd w kierunku Zabierzowa, następnie pierwszą w prawo asfaltową drogą w kierunku wsi Wierzchowie gdzie znajduje się plac postojowy dla samochodów, dalej pieszo według znaków (około 10 min.). Środkami komunikacji publicznej PKS Kraków – Olkusz do przystanku Murownia, skąd pieszo ok. 10 minut.
GPS (parking) N 500 10’ 09’’ E 190 48’ 22’’
DOSTĘPNOŚĆ OBIEKTU DLA TURYSTÓW
Jaskinia czynna jest codziennie (również w dni świąteczne i poniedziałki) w okresie:
od 09.04 – 30.04 w godz. 9.00 – 16.00
od 01.05 – 28.06 w godz. wg. ustaleń indywidualnych
od 29.06 – 31.08 w godz. 10.00 – 17.00
od 01.09 – 31.10 w godz. 9.00 – 16.00
od 02.11 – 30.11 w godz. 9.00 – 15.00
a także we wszystkie weekendy 1-go kwartału (z wyłączeniem pierwszego weekendu stycznia) o godz. 11.00
1 listopada (Wszystkich Świętych) – jaskinia nieczynna.
Grupy zorganizowane – w w/w terminach (wskazana wcześniejsza telefoniczna rezerwacja) bądź poza nimi po wcześniejszym uzgodnieniu warunków z Organizatorem zwiedzania.
Turyści indywidualni – wejścia o pełnych godzinach zegarowych w w/w terminach. Turyści zagraniczni – jak grupy zorganizowane lub turyści indywidualni; z własnym tłumaczem.
Długość trasy – ok. 700 m. Czas zwiedzania – ok. 50 min. Temperatura wewnątrz stała +7,8oC. Wilgotność ok. 90 – 98 %. Trasa oświetlona elektrycznie.
Dla osób niepełnosprawnych ruchowo (na wózkach inwalidzkich) częściowo niedostępna (schody i wąskie przejścia).
Zalecane wygodne, sportowe obuwie i cieplejsze okrycie latem.
W kasie przy obiekcie regulamin dla zwiedzających i aktualny cennik. Zwiedzanie wyłącznie z przewodnikiem.