CHARAKTERYSTYKA, POCHODZENIE, WALORY, OCHRONA PRAWNA
Z końcem 1939 roku w okolicach Spały i Tomaszowa Mazowieckiego Niemcy rozpoczęli przygotowania do budowy stanowisk dowodzenia środkowym odcinkiem frontu w przewidywanej już wtedy wojnie ze Związkiem Radzieckim. Obiekty otrzymały kryptonim „Anlage Mitte”. Na początku 1940 roku w Konewce koło Spały oraz w Jeleniu [na wschód od Tomaszowa Mazowieckiego] rozpoczęto budowę bliźniaczych kompleksów betonowych schronów. Przy pracach mających klauzulę najwyższej tajności, prowadzonych przez firmę Chemische Werke „Askania” zatrudniano robotników z Niemiec oraz Włochów. Najważniejszymi obiektami były gigantyczne, prawie 400 metrowe żelbetowe schrony „kolejowe”, do wnętrza których mogły wjeżdżać pociągi sztabowe. W pobliżu usytuowano schrony zaplecza technicznego mieszczące agregaty prądotwórcze, kotłownie, filtry i wentylatory tłoczące podziemnymi kanałami do schronu kolejowego ogrzane i oczyszczone powietrze. Inne obiekty mieściły transformatory, studnie, hydrofornie i stacje uzdatniania wody. Każdy z obiektów posiadał własną sieć wodno – kanalizacyjną. W pobliżu Konewki zbudowano kilka schronów bojowych zabezpieczenia terenu, a w Glinniku rozbudowano przedwojenne polskie lotnisko. Budowę obu kompleksów zakończono w 1941 roku. Obiekty nie były wykorzystane jako stanowiska dowodzenia w czasie ataku na Związek Radziecki. Hitler wraz ze Sztabem Generalnym kierowali kampanią rosyjską ze schronów w rejonie Kętrzyna w Prusach [„Wilczy Szaniec”]. W późniejszym okresie wojny, jako że schrony te były zbyt odległe od pola walki, utraciły status stanowiska dowodzenia. Schron w Konewce pełnił role składu amunicji, w Jeleniu zaś zlokalizowano filie zakładów Daimler – Benz remontującą silniki lotnicze. Obecnie w schronie kolejowym można zobaczyć zachowany fragment oryginalnego torowiska jak również pomieszczenia dla obsługi pociągu. Uzupełnieniem jest bogata i stale uzupełniana ekspozycja militariów oraz wystawy stałe i czasowe dotyczące fortyfikacji i historii II wojny światowej. Schron kolejowy połączony jest ze schronem elektrowni 80 metrowym podziemnym kanałem technicznym udostępnionym do zwiedzania.
ORGANIZATOR ZWIEDZANIA PPHU Imax Łódź 91-486 Łódź, ul. Laurowa 10 tel. +48 501 430 321 e-mail: imax@o2.pl www.bunkierkonewka.eu
POŁOŻENIE, DOJAZD
Spała, gmina Inowłódz, powiat tomaszowski, województwo łódzkie Trasa Turystyczna „BUNKIER W KONEWCE” znajduje się w lesie położonym ok. 4 km na północ od Spały. Po dojechaniu do Spały, jadąc od strony Tomaszowa Mazowieckiego skręcamy na drugim skrzyżowaniu w lewo [na rogu jest kościółek z 1923 roku], jedziemy aż do krzyżówki w Konewce. Mijamy krzyżówkę i jedziemy na wprost mijając tartak i niewielki most nad rzeczką. Kawałek za mostem skręcamy na rozjeździe w prawo, po ok. 400 metrach ujrzymy schron. Parking przy obiekcie.
DOSTĘPNOŚĆ OBIEKTU DLA TURYSTÓW
Obiekt czynny:
– od maja do czerwca i od września do końca października codziennie oprócz poniedziałków w godzinach od 10.00 do 18.00
– w miesiącach wakacyjnych [lipiec – sierpień] obiekt czynny codziennie w godzinach od 10.00 – 19.00.
– w okresie od listopada do końca kwietnia obiekt czynny tylko w soboty i niedziele w godzinach od 10.00 – 16.00
Terminy i godziny należy uzgodnić telefonicznie.
Długość trasy – ok. 1 km. [z częścią powierzchniową]. Czas zwiedzania – ok. 1 godz.
Temperatura wewnątrz stała ok. +16ºC. Wilgotność ok. 80%.
Trasa oświetlona elektrycznie.
Obiekt dostępny dla osób niepełnosprawnych.
Zalecane wygodne, sportowe obuwie i cieplejsze okrycie latem.
Zwiedzanie indywidualne, opcjonalnie z przewodnikiem.